СИДЗÆРГÆС
Халон баргъæвст сындзыл.
Уад тымыгъ хæссы...
Сау айнæджы рындзыл
Нарыхъæу хуыссы...
Даргъ æхсæв фыдбонæй
Цардудæн хуыздæр...
Рухс цæуы кæронæй, –
Бадынц ма кæмдæр...
Иу зæронд ыскъæты, –
'Гас хъæуы уæлдай,
Аззади фæсфæды
Ацы бæстыхай, –
Ма дис кæ йæ бадтыл! –
Цуайнаджы уæлхъус
Архайы йæ артыл
Иу саударæг ус.
Артдзæсты кæрæтты,
Фæныкмæ æнгом
Бадынц сывæллæттæ, –
Чи бæгънæг, чи гом...
Уазал æмæ стонгæй
Бирæгъ дæр тæрсы, –
Удхæссæг æввонгæй
Ахæмты хæссы...
– Ма кæут, мæ хуртæ, –
Дзуры цæм сæ мад, –
Афыцой хъæдуртæ...
Абадут æнцад!..
Митæйдзаг æхсæлы
Мары фæздæгæй...
Цæстысыг ызгъæлы
Агмæ сусæгæй...
Хъуырмæ схæддзæ хъарæг:
“Дудгæ фæбада
Зæйы бын нæ дарæг,
Мах чи фæсайдта!..
Фондзæй уæ ныууагъта
Иу ныййарæгæн, –
Мады зæрдæ скъахта, –
Царæфтыд фæдæн!..
Зондæй мыл фæтых дæ,
О, мæ лæджы хай, –
Сидзæртæй фæлыгътæ
Ингæнмæ тæргай!..
Буц хъæбул дæм дзуры, –
Сфæлмæцыд йæ мад, –
Махæн дæр дæ цуры
Сцæттæ кæ бынат!”
Цæстысыг ызгъæлы
Агмæ сусæгæй...
Митæйдзаг æхсæлы
Мары фæздæгæй...
Бафæллад кæуынæй
Бинонты кæстæр, –
Къонайыл æрфынæй
Адæмы хуыздæр!
Иууылдæр дæ адыл
Тулдзысты, фæлæу! –
Стонг æмæ фæлладыл
Тых хуыссæг кæм нæу!..
– О. гытци кæд уыдзæн?
Райс–ма, цæй, дæ аг!..
– Абадут!.. Фæуыдзæн
Алкæй дæр йæ фаг...
Аг кæлы йæ былтæй, –
“Хъæдуртæ” фыцынц...
Алы ран тымбылтæй
Сидзæртæ хуыссынц...
Стонг æмæ кæуынæй
Лæг куы сфæлмæцы,
Тарф у уæд йæ фынæй, –
Маст æм нал хъуысы.
Лыстæнмæ цæ хаста
Мад йæ хъæбулты,
Æдæрсгæ цæ нуæрста
Алы бызгъуырты...
Скодта цæ рæбынæй,
Дæлфæдтæм æрбадт...
Гъай–да–гъа! Кæуынæй
Нал æфсæст сæ мад!..
Сидзæртæн хъæдуртæ
Се 'хсæвæр хуыдта,
Афтæмæй цын дуртæ
Цуайнаджы фыхта:
Афыцын æфсоны
Байрох уа сæ хæрд...
Стонг æмгъуыд нæ зоны,
Иу сайд ын æгъгъæд!..
|
|
AZ ÁRVÁK ANYJA
Megdermed a varjú.
Havat hord a szél...
Aluszik Nar falu
Itt a fagyos tél.
Az éjszakák jobbak,
Mint a nappalok...
Nagy tüzet gyújtanak
Kinn a pásztorok.
Túl a falu végén,
Egy rozzant ólban
Nyomorgó özvegy él
Porontyaival.
Üldögél aggódva
A fazék mellett,
A tüzet piszkálja
A szegény özvegy.
A meleg hamuban
A tűzhely mellett
Félig ruhátlan
Ülnek a gyerekek.
Éhség és fagyos tél! –
Üvölt a farkas;
Az élet rettegés,
A halál arat.
– Maradjatok csendben, –
Napsugaraim,
Fő már a bableves,
Várjatok kicsit!
A boróka füstje
Marja a szemet...
Hullik az edénybe
A sós könnycsepp...
"Kenyérkeresőnket
Omlás borítja,
Az Isten verje meg,
Aki okozta!
Öt kisgyermek apja
Halt meg miatta, –
Az anyjuk is árva,
Oda az ura.
Mért hagytál itt minket,
Kedves, jó párom?
Hisz nagyon szeretted
A kis családod.
Hívnak a gyermekek,
Az anyjuk gyenge,
Jobb lenne melletted
Csendben pihenve!"
Hullik az edénybe
A sós könnycsepp...
A boróka füstje
Marja a szemet...
A kisebb már alszik
Kisírta magát, —
Álmában megeszi
A várt vacsorát.
Rövid idő múlva
Így jár egy másik,
Jobbra fordul sora,
Szépet álmodik
Még most sincs kész, mama?
Kóstoljuk meg már!
– Hiszen ha kész volna,
Oda is adnám...
Kifutott az étel, –
Kész a vacsora...
Szanaszét hever
Az öt fiúcska.
Amikor éhezel,
S meglep az álom,
Könnyebben tűröd el
A nyomorúságot.
Az alomra rakta
Az öt kis alvót,
S jól betakargatta,
Hogy meg ne fagyjon
Megtakarította
Ma a vacsorát,
Álomba hazudta
Mind az öt árvát
"Babbal" ámította
Az éheseket,
Pedig a fazékba
Csak kavicsot tett.
Színlelte a főzést,
Míg ébren voltak,
Hiszen a reménység
Újult erőt ad.
|
|
